Het onderzoek, uitgevoerd door Koes en collega’s van de Universiteit van Sydney, toont aan dat opioïden niet beter werken dan een placebo bij de behandeling van acute nek- en rugpijn. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in The Lancet. Koes benadrukt dat opioïden niet alleen ineffectief zijn bij deze vormen van pijn, maar ook schadelijk kunnen zijn vanwege de verslavende eigenschappen en nare bijwerkingen.
Placebo
Bijna 350 patiënten met nek- en rugpijn die korter dan 12 weken duurde, namen deel aan het onderzoek. Ze werden verdeeld in twee groepen: de ene groep kreeg opioïden voorgeschreven (oxycodon en naloxon), terwijl de andere groep identieke placebo’s kreeg. Patiënten met een duidelijke oorzaak van de pijn, zoals een hernia, ontsteking of botbreuk, werden uitgesloten van deelname.
Geen verschil
Na zes weken was er geen verschil in pijnervaring tussen beide groepen. Na een jaar was er zelfs een klein voordeel voor de placebogroep. Ongeveer een derde van de patiënten die opioïden gebruikten, ondervond ten minste één bijwerking, zoals constipatie, misselijkheid en braken.
Zware pijnstillers
In Nederland hebben ongeveer 2 miljoen mensen last van nek- en rugklachten. Jaarlijks krijgen ongeveer 1 miljoen Nederlanders een recept voor opioïden. Deze pijnstillers worden onder andere voorgeschreven na operaties, bij kankerbehandelingen en als verdovend middel in de laatste levensfase.
Voorheen was al bekend dat opioïden weinig effectief zijn bij chronische rugpijn, en nu blijkt dat hetzelfde geldt voor acute nek- en rugpijn.
Volgens Koes komt het gebrek aan effectiviteit van pijnstillers bij rug- en nekpijn waarschijnlijk door de complexiteit van pijnervaring. Pijn kan verschillende oorzaken hebben, die niet alleen fysiek zijn. Mentale en omgevingsfactoren spelen vaak ook een rol. Koes benadrukt het belang van het biopsychosociale model. Een voorbeeld hiervan is dat opiaten niet werken tegen stress.
Blijf actief
Koes adviseert patiënten met rug- of nekpijn om actief te blijven door te wandelen, fietsen of zwemmen, eventueel met begeleiding van een fysiotherapeut. Dit is bewezen effectief. In de meeste gevallen zullen de klachten vanzelf binnen enkele weken tot drie maanden verminderen.
Kortdurend
Hij adviseert artsen om aandacht te besteden aan niet-medicamenteuze behandelingen waarvan bewezen is dat ze helpen. Hij raadt aan opioïden alleen kortdurend voor te schrijven, maximaal voor een week en met een einddatum. Hij roept beleidsmakers op om in de richtlijnen voor de behandeling van acute nek- en rugpijn te vermelden dat opioïden geen geschikte behandeling zijn voor deze klachten.